Twoje dziecko ma problem z równowagą, koordynacją i koncentracją? Nie może spokojnie usiedzieć na miejscu? Nie potrafi niczego robić powoli? Nie potrafi siedzieć prosto przy stole? Reaguje bardzo emocjonalnie na niewielkie bodźce? Nie lubi zmian i chciałoby wszystko kontrolować? Ma problem z czytaniem lub pisaniem? A może moczy się w nocy powyżej 5 roku życia?
Przyczyną trudności może być aktywność odruchów pierwotnych, powiązana z niepełnym wykształceniem pożądanych odruchów posturalnych, określana mianem niedojrzałości neuromotorycznej.

Odruchy pierwotne, charakterystyczne dla życia płodowego i pierwszych miesięcy po urodzeniu, są naturalną i fizjologiczną reakcją organizmu na bodźce. Ich obecność bada się po urodzeniu, ponieważ świadczy ona o dojrzałości układu nerwowego noworodka. W ciągu pierwszych 6 miesięcy życia, wraz z dalszym dojrzewaniem układu nerwowego odruchy pierwotne powinny stopniowo ulec wyhamowaniu na rzecz ruchów i reakcji wolitywnych, a w ich miejsce (do 3,5 r. ż.) powinny wykształcić się odruchy posturalne, związane z pożądaną, automatyczną reakcją ciała na zmianę położenia w przestrzeni. Dzięki temu mogą się rozwijać się funkcje: równowagi, kontroli motorycznej, koordynacji ręka-oko, umiejętności percepcyjne, umiejętności hamowania i wiele innych.
Kochanie zdjęcie utworzone przez freepik – pl.freepik.com
Celem terapii jest pobudzenie procesu dojrzewania odruchów, a w konsekwencji poprawa równowagi, postawy i koordynacji, usprawnianie ruchów oczu potrzebnych do czytania i pisania oraz doskonalenie umiejętności precepcyjnych. Jest to możliwe dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom ruchowym. Terapia adresowana jest do dzieci od 7 roku życia.

Każdy rodzaj uczenia się jest w jakimś stopniu powiązany z motoryką. Czytanie wymaga wodzenia wzrokiem. Pisanie koordynacji oko -ręka. Łapanie piłki i ćwiczenia gimnastyczne zsynchronizowania motoryki dużej i małej.
Szkoła zdjęcie utworzone przez freepik – pl.freepik.com
Niezintegrowane odruchy pierwotne oraz związane z ich obecnością problemy z równowagą i koordynacją mogą być podłożem wielu problemów szkolnych (praca obu półkul mózgowych też musi być skoordynowana), a także problemów związanych z zachowaniem ocenianym jako niedojrzałe.
Jak to działa?
Ruch jest przejawem życia od samego początku. Od poczęcia maleńkie dziecko wykonuje delikatne ruchy kołyszące będące odpowiedzią na wewnętrzne fale. Te delikatne ruchy pomagają w kształtowaniu się mózgu i formowaniu się milionów połączeń układu nerwowego. Powtarzające się ruchy, pomagają wzmocnić szlaki nerwowe, które biegną od mózgu do ciała. Następuje ich „organizacja” i w piątym tygodniu po poczęciu pojawiają się pierwsze odruchy warunkowe, to znaczy, że na konkretny bodziec następuje konkretna – zawsze ta sama, reakcja ciała.

Odruchy pierwotne dojrzewają wraz dojrzewaniem układu nerwowego przez cały czas ciąży, po to by umożliwić dziecku współpracę z matką w czasie porodu, a potem jeszcze kilka miesięcy „zawiadywać” ruchem jego ciała. W ciągu dalszego rozwoju układu nerwowego, dzięki ruchom, które wykonuje dziecko: podnoszenie głowy, obracanie z boku na bok itp. ciało stopniowo będzie się uniezależniać od odruchu i reagować na wolitywne impulsy kory mózgowej. Jeśli jednak za jakiegoś powodu odruchy pozostaną aktywne, będą utrudniały rozwój koordynacji, motoryki dużej i małej.
Tekst opracowany przez Agnieszkę Łysakowską na podstawie książki Sally Goddard “Harmonijny rozwój dziecka”; Świat Książki, Warszawa 2010.
Osoby zdjęcie utworzone przez yanalya – pl.freepik.com
Bardziej szczegółowe informacje o odruchach i ich wpływie na funkcjonowanie dziecka znajdziecie Państwo na stronie www.inpp.pl